Nhắc đến Floating Exchange Rate là gì là nhắc đến một phần quan trọng trong nền kinh tế quốc gia và trong mối quan hệ kinh tế quốc tế. Trong mô hình này, không có sự can thiệp từ phía Nhà nước hay Ngân hàng trung ương, cho phép tỷ giá thích ứng tự nhiên với các yếu tố tác động từ cả nội bộ và bên ngoài nền kinh tế. Hãy cùng khám phá chi tiết về Floating Exchange Rate và tầm quan trọng của nó trong thế giới tài chính và thương mại quốc tế.
Tổng quan về tỷ giá hối đoái
Tỷ giá hối đoái là một yếu tố quan trọng trong kinh tế quốc gia và quan hệ kinh tế quốc tế. Nó quyết định giá trị của đồng tiền quốc gia so với các đồng tiền khác và ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế hàng ngày của mỗi quốc gia.
Để đảm bảo sự ổn định và phát triển của nền kinh tế, chọn chính sách tỷ giá hợp lý là vô cùng quan trọng. Tỷ giá hối đoái biến đổi có thể tạo ra lợi ích hoặc hạn chế cho nền kinh tế quốc gia. Do đó, chính phủ phải cân nhắc kỹ càng khi quyết định thay đổi hoặc duy trì tỷ giá hối đoái. Các nhà đầu tư ngoại hối nhỏ lẻ cũng rất quan tâm đến tỷ giá hối đoái. Khi tỷ giá biến đổi, lợi suất thực của các khoản đầu tư và danh mục đầu tư của họ có thể bị ảnh hưởng. Tỷ giá hối đoái cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quy đổi giá trị của một đồng tiền thành đồng tiền khác.
Ngày nay, trong hệ thống tài chính quốc tế, tỷ giá hối đoái có thể được phân thành hai loại chính: tỷ giá cố định và tỷ giá thả nổi. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung vào tỷ giá thả nổi, xem xét mối quan hệ của nó với tỷ giá cố định và điểm mạnh, điểm yếu của hệ thống tỷ giá này.
Tỷ giá hối đoái thả nổi – Floating Exchange Rate là gì?
Tổng quan
Vậy Floating Exchange Rate là gì? Floating Exchange Rate hay còn được gọi là tỷ giá thả nổi – một hình thức tỷ giá hối đoái linh hoạt. Trong chế độ này, giá trị của đồng tiền có thể thay đổi tự do trên thị trường ngoại hối, không bị giới hạn bởi một mức giá cố định. Tỷ giá được xác định dựa trên quan hệ giữa cung và cầu của các đồng tiền trên thị trường hối đoái. Những đồng tiền sử dụng chế độ tỷ giá thả nổi được gọi là đồng tiền thả nổi.
Sau khi hệ thống Bretton Woods sụp đổ vào năm 1973, các nước công nghiệp lớn ở phương Tây đã áp dụng hệ thống tỷ giá thả nổi. Trong hệ thống này, đồng tiền của mỗi quốc gia không còn được quy định giá trị cố định dựa trên vàng như trước đây. Thay vào đó, giá trị đồng tiền được xác định tự do trên thị trường ngoại hối, không bị giới hạn bởi quy định tỷ giá trung tâm của ngoại tệ hay tính ngang giá vàng.
Chế độ tỷ giá thả nổi trong định nghĩa theo lý thuyết là khi giá trị của đồng tiền được quyết định hoàn toàn bởi sự cân đối giữa cung và cầu ngoại tệ trên thị trường, không có sự can thiệp từ Ngân hàng Trung ương hay chính phủ. Tuy nhiên, trong thực tế, các quốc gia thường cố gắng can thiệp và thay đổi giá tiền tệ của họ để đạt lợi ích kinh tế và thương mại quốc tế.
Phân loại tỷ giá hối đoái thả nổi
Hệ thống tỷ giá hối đoái thả nổi có thể chia thành hai loại:
- Tỷ giá thả nổi tự do: Trong loại này, giá trị của đồng tiền quốc gia hoàn toàn do cung cầu ngoại tệ quyết định, chính phủ không can thiệp. Khi cung ngoại tệ cao, đồng tiền ngoại tệ tăng giá, và ngược lại.
- Tỷ giá thả nổi có điều tiết: Đây là loại tỷ giá mà chính phủ vẫn can thiệp một chút để kiểm soát ổn định tỷ giá, nhưng vẫn giữ tính độc lập về tiền tệ. Đa số quốc gia hiện nay sử dụng loại tỷ giá này. Điều này giúp nền kinh tế hòa nhập với thế giới, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế. Khi điều chỉnh tỷ giá phù hợp, đất nước có thể kiểm soát lạm phát, giảm thất nghiệp và cân bằng cán cân thương mại.
Hiện nay, trên thế giới không có quốc gia nào hoàn toàn để đồng tiền quốc gia thả nổi một cách tự do. Thường thì chính phủ các nước sẽ can thiệp bằng cách mua và bán đồng tiền để giới hạn biến động mạnh của tỷ giá hối đoái. Sau khi cân đối, tỷ giá sẽ được công bố vào ngày đó.
Tìm hiểu thêm về các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái hiện nay
Vai trò và cơ chế hoạt động của tỷ giá thả nổi như thế nào?
Trong phần tiếp theo của bài viết, chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu sâu hơn về vai trò và cơ chế hoạt động của tỷ giá thả nổi, nhằm hiểu rõ hơn về cách hệ thống này tác động đến nền kinh tế và thị trường quốc tế.
Tổng quan
Hệ thống tỷ giá hối đoái thả nổi thể hiện giá trị đồng tiền thay đổi trong dài hạn phản ánh sức mạnh kinh tế tương đối và chênh lệch lãi suất giữa các quốc gia. Tuy nhiên, tỷ giá hối đoái thả nổi cũng dễ bị ảnh hưởng bởi các biến động ngắn hạn. Những biến đổi này có thể phát sinh từ các hoạt động đầu cơ, tin đồn, hoặc những thảm họa đột ngột. Hơn nữa, cung và cầu hàng ngày của tiền tệ cũng có tác động đáng kể đến tỷ giá hối đoái. Nếu cung tiền tệ vượt quá nhu cầu, giá trị đồng tiền có thể giảm xuống; ngược lại, nếu nhu cầu vượt quá cung, giá trị đồng tiền sẽ tăng lên.
Trong đồ thị, khi cung tiền tệ tăng (S1 đến S2) và cầu không đổi (D1), tỷ giá hối đoái giảm. Ngược lại, khi cầu tiền tệ tăng (D1 đến D2) và cung không đổi (S1), tỷ giá hối đoái tăng.
Tâm lý thị trường của quốc gia ảnh hưởng đến độ mạnh hay yếu của đồng tiền thả nổi. Nếu thị trường không tin vào chính phủ, tiền tệ của quốc gia dự kiến giảm giá. Trong ngắn hạn, các động thái cực đoan có thể dẫn đến sự can thiệp của ngân hàng trung ương, ngay cả trong hệ thống tỷ giá thả nổi. Mặc dù tỷ giá hối đoái thả nổi không hoàn toàn do chính phủ quyết định, nhưng họ vẫn có thể can thiệp để giữ đồng tiền ở mức giá có lợi khi đồng tiền quá thấp hoặc quá cao.
Ví dụ minh họa
Để có được cái nhìn toàn cảnh hơn về Floating Exchange Rate là gì, chúng ta sẽ xem xét một ví dụ đơn giản như sau: giả sử Nhật Bản nhập khẩu từ Mỹ nhiều hơn là xuất khẩu sang Mỹ, điều này làm tăng nhu cầu của Nhật Bản về đồng USD so với nhu cầu của Mỹ về đồng Yên Nhật. Khi đó, giá trị của đồng Yên Nhật sẽ giảm so với đồng đô la Mỹ. Kết quả là, những hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ vào Nhật Bản sẽ đắt hơn so với hàng hóa xuất khẩu từ Nhật Bản sang Mỹ. Điều này gây ảnh hưởng đến cán cân thương mại giữa hai quốc gia.
Nếu nhập khẩu từ Nhật Bản sang Mỹ chậm hơn xuất khẩu từ Nhật Bản sang Mỹ, điều này làm tăng nhu cầu về đồng Yên Nhật của Mỹ so với nhu cầu về đồng đô la của Nhật Bản. Kết quả là, giá trị của đồng Yên Nhật sẽ tăng so với đồng USD, làm cho hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ sang Nhật Bản rẻ hơn và hàng hóa xuất khẩu từ Nhật Bản sang Mỹ sẽ đắt hơn.
Để quản lý tỷ giá hối đoái thả nổi, Nhật Bản thực hiện một số biện pháp can thiệp có mục tiêu để đảm bảo sự ổn định và tích cực cho nền kinh tế của họ. Một trong những cách can thiệp vào thị trường tỷ giá hối đoái là mua bán đô la Mỹ hoặc các đồng tiền quốc tế khác. Tức là Nhật Bản sẽ sử dụng các dự trữ đô la để giảm biến động trên thị trường hối đoái và giữ cho tỷ giá hối đoái ổn định theo xu hướng dài hạn.
Ưu điểm và hạn chế của tỷ giá hối đoái thả nổi là gì?
Về ưu điểm
Tỷ giá hối đoái thả nổi là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến kinh tế nội địa và quốc tế. Nó là một chủ đề được các nhà kinh tế học và chính trị gia quan tâm. Dưới đây là những ưu điểm nổi bật của hệ thống tỷ giá thả nổi:
Thiết lập chính sách tiền tệ tự chủ – Tự động điều chỉnh khi xảy ra biến động thương mại
Ưu điểm chính của chế độ tỷ giá thả nổi là quốc gia có thể duy trì chính sách tiền tệ độc lập. Tỷ giá thả nổi được xem là phản ánh chính xác tình hình thị trường, giúp cân bằng cán cân thanh toán và cho phép quốc gia tự chủ trong việc điều chỉnh chính sách tiền tệ để cân bằng cán cân thương mại.
Chế độ tỷ giá cố định đặt ra các quy tắc nghiêm ngặt cho cơ quan tiền tệ, trong khi chế độ tỷ giá thả nổi cho họ quyền lực linh hoạt hơn để đối phó với những biến động kinh tế không thuận lợi. Trong chế độ tỷ giá thả nổi, ngân hàng trung ương có thể nhanh chóng hạ lãi suất và giảm giá đồng tiền để giảm thiểu tác động của biến đổi.
Giữ đặc quyền “Seigniorage” – lợi ích của những người có quyền đúc tiền
“Seigniorage” là sự chênh lệch giữa giá trị tiền in và chi phí của việc in tiền. Khi nền kinh tế trên đà tăng trưởng và cầu tiền tăng, ngân hàng trung ương có thể cung cấp tiền với chi phí gần như là không. Quyền lợi này tạo ra thu nhập cho chính phủ tương tự như một loại thuế.
Trong chế độ tỷ giá thả nổi, ngân hàng trung ương có quyền mở rộng hoặc thu hẹp cung tiền để điều chỉnh các mục tiêu quan trọng như sản lượng, việc làm và lạm phát. Nếu ngân hàng trung ương tăng cung tiền và gây ra lạm phát, đồng tiền có thể mất giá, nhưng tỷ giá hối đoái không bị tác động và sức cạnh tranh cũng thế, không có sự thay đổi.
Duy trì ổn định cho cán cân thanh toán (BOP)
Cán cân thanh toán là bản báo cáo các giao dịch giữa một quốc gia và các quốc gia khác trong một thời gian. Nếu có mất cân bằng trong báo cáo đó, tỷ giá hối đoái sẽ tự động thay đổi. Tỷ giá thả nổi có thể giúp cân bằng cán cân thanh toán.
Khi một quốc gia có thâm hụt trong cán cân thanh toán, nội tệ sẽ giảm giá. Điều này sẽ thúc đẩy xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu cho đến khi cán cân thanh toán trở nên cân bằng. Ví dụ, nếu quốc gia có thâm hụt, đồng tiền sẽ mất giá và hàng hóa xuất khẩu sẽ rẻ hơn, làm tăng cầu và đạt được cân bằng trong cán cân thanh toán.
Ngoại hối hoạt động tự do
Các loại tiền tệ có Floating Exchange Rate sẽ tạo ra một hệ thống linh hoạt và tự điều chỉnh trong việc xác định giá trị đồng tiền quốc gia so với các đồng tiền khác trên thị trường quốc tế. Điều này tạo ra một số ưu điểm quan trọng và độc đáo, khác biệt so với các loại tiền tệ có tỷ giá hối đoái cố định.
Nâng cao hiệu quả thị trường
Tỷ giá hối đoái thả nổi không chỉ phụ thuộc vào nguyên tắc kinh tế vĩ mô của một quốc gia, mà còn bị ảnh hưởng bởi một loạt yếu tố khác nhau, tạo ra sự phức tạp và đa dạng trong việc xác định giá trị của đồng tiền quốc gia so với các đồng tiền khác.
Không cần dự trữ ngoại hối lớn
Một trong những ưu điểm quan trọng của hệ thống tỷ giá hối đoái thả nổi là không yêu cầu các quốc gia phải có dự trữ ngoại hối lớn để duy trì tỷ giá. Điều này giúp giảm bớt áp lực tài chính và tiết kiệm cho các quốc gia, đồng thời giảm nguy cơ bị tổn thất do biến động ngoại hối. Từ đó, tạo điều kiện cho phép chính phủ sử dụng dự trữ cho những mục tiêu khác để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế qua nhập khẩu tư liệu sản xuất.
Bảo vệ lạm phát nhập khẩu
Hệ thống tỷ giá hối đoái thả nổi có ưu điểm đáng kể trong việc bảo vệ khỏi các vấn đề lạm phát khi nhập khẩu, đặc biệt là khi so sánh với các quốc gia có tỷ giá cố định. Trong chế độ tỷ giá cố định, khi giá nhập khẩu tăng, các quốc gia phải trả nhiều tiền hơn để mua các mặt hàng và dịch vụ từ nước ngoài, điều này có thể dẫn đến cán cân thanh toán thặng dư và gây áp lực lạm phát trong nước. Ngược lại, hệ thống tỷ giá thả nổi không đối mặt với những vấn đề này. Điều này giúp giữ cho mức lạm phát trong nước ổn định hơn, không bị tác động mạnh từ các biến động giá nhập khẩu.
Về hạn chế
Trong khi các thông tin về tỷ giá hối đoái thả nổi là gì với nhiều lợi ích như đã được trình bày ở phần trước, nó cũng đồng thời đối diện với một số hạn chế đáng lưu ý. Cùng Trader Forex tìm hiểu về những hạn chế này và cách chúng có thể ảnh hưởng đến thị trường và nền kinh tế trong phạm vi phần tiếp theo.
Biến động mạnh mẽ
Tỷ giá hối đoái thả nổi có tính biến động cao và dễ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như xã hội, kinh tế, chính trị và tâm lý. Giá trị của đồng tiền này so với tiền tệ khác có thể thay đổi mạnh chỉ trong một ngày giao dịch. Điều này làm cho việc dự đoán và giải thích sự biến động ngắn hạn của tỷ giá trở nên khó khăn, không thể dựa vào các nguyên tắc kinh tế vĩ mô.
Tỷ giá hối đoái bị ảnh hưởng bởi dự báo trong tương lai. Nếu nhà nước dự báo không chính xác, có thể gây ảnh hưởng đến chính sách kinh tế. Tỷ giá cũng thay đổi liên tục và khó đoán trước, làm cho việc lập kế hoạch kinh tế và đầu tư trở nên khó khăn.
Sự phát triển hoặc khôi phục kinh tế bị hạn chế
Khi không kiểm soát được tỷ giá hối đoái thả nổi, việc tăng trưởng hoặc phục hồi kinh tế có thể bị hạn chế. Những biến động tiêu cực trong tỷ giá hối đoái có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng. Ví dụ, nếu đồng đô la tăng so với đồng Euro, thì việc xuất khẩu từ Hoa Kỳ sang khu vực đồng Euro sẽ trở nên khó khăn hơn.
Tình hình có thể trở nên nghiêm trọng hơn hiện tại
Trong trường hợp một quốc gia đang gặp phải các vấn đề kinh tế như thất nghiệp hoặc lạm phát cao, tỷ giá hối đoái thả nổi có thể làm tăng thêm các vấn đề này. Ví dụ, khi đồng tiền của quốc gia đó mất giá do lạm phát cao, lạm phát sẽ tăng do nhu cầu hàng hóa tăng cao. Hơn nữa, hàng hóa nhập khẩu đắt đỏ có thể làm tồi tệ hơn tình hình cán cân thanh toán của quốc gia đó.
Điểm khác biệt giữa tỷ giá thả nổi với tỷ giá cố định là gì?
Tỷ giá tiền tệ có thể được xác định bằng tỷ giá thả nổi và tỷ giá cố định. Tỷ giá thả nổi được quyết định bởi thị trường dựa vào cung cầu. Nếu nhu cầu cao, giá tiền tệ sẽ tăng lên; còn nếu nhu cầu thấp, giá tiền tệ sẽ giảm đi. Tỷ giá cố định là tỷ giá được chính phủ xác định và giữ không đổi hoặc chỉ dao động trong một khoảng rất nhỏ. Chính phủ mua bán đồng tiền của mình để giữ cho tỷ giá hối đoái ổn định. Ví dụ, một số quốc gia như Trung Quốc và Ả Rập Xê Út chọn giữ đồng tiền của họ neo với đô la Mỹ.
Việc quyết định sử dụng chế độ tỷ giá hối đoái cố định hay tỷ giá thả nổi không có một giải pháp chung cho tất cả quốc gia. Hiệu quả của từng chế độ phụ thuộc vào tình hình cụ thể của quốc gia đó.Theo thuyết, tỷ giá thả nổi có thể tốt hơn vì cho phép tự do điều chỉnh, nhưng thực tế không có đồng tiền nào hoàn toàn thả nổi do bất ổn. Do đó, việc chọn chế độ nào phù hợp sẽ phải dựa vào tình hình thực tế của quốc gia đó.
Chế độ tỷ giá cố định tạo ra sự ổn định, nhưng việc duy trì khá khó khăn. Vì vậy, chỉ một số ít đồng tiền áp dụng chế độ này.
Hầu hết các đồng tiền sử dụng chế độ tỷ giá thả nổi, nhưng vẫn có sự can thiệp của chính phủ để tỷ giá không hoàn toàn phụ thuộc vào thị trường.
Các thông tin về Floating Exchange Rate là gì đã được Trader Forex tổng hợp chi tiết. Có thể nói, việc lựa chọn chế độ tỷ giá không phải là ưu tiên hàng đầu trong xây dựng nền kinh tế. Quan trọng hơn là cải cách các thể chế tài khóa, tài chính và tiền tệ để đảm bảo hiệu quả. Nếu có những thể chế tài chính lành mạnh, một quốc gia có thể phát triển ổn định dù áp dụng chế độ tỷ giá cố định, tỷ giá thả nổi hay kết hợp cả hai. Ngược lại, nếu thiếu thể chế tài chính vững mạnh, quốc gia có thể gặp rủi ro bất ổn, dù áp dụng chế độ tỷ giá cố định hay thả nổi.
Hy vọng những chia sẻ về tỷ giá hối đoái thả nổi đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò và tác động của nó đối với kinh tế quốc gia và quốc tế. Việc lựa chọn chế độ tỷ giá phù hợp là một quyết định phức tạp, và các quốc gia phải cân nhắc kỹ càng để đảm bảo ổn định.
Tôi là Lê Võ Trọng Tú, một Trader Full Time với đam mê phân tích và nhiệt huyết với những con số. Hãy kết nối và chia sẻ cùng chúng tôi – TraderForex. Tôi không hứa sẽ giúp bạn “giàu nhanh”, nhưng tôi sẽ cung cấp cho bạn những “công cụ” để tạo đà phát triển tốt nhất có thể.
